"Hikayeleşen Kareler, Fotoğraflanan Cümleler"
Beş kuşaktır kesintiye uğramadan sürdürülen bir işin atölyesindeyiz bugün. Kızıklı İşi bıçak yapımının şimdiki ustası 1970 doğumlu Tanju Bulat'la birlikteyiz.
1969 yılına kadar Kızıklı Köyü'nde yapılan bıçaklar, o tarihten sonra artık Burhaniye'de imal ediilmeye başlanmış. Sadece Kasabamızda değil, Türkiye'de başka örneği yok bu bıçakların.
Bir bıçağın yapım aşamalarını soruyoruz kendisine. Önce metal ateşte dövülüyormuş. Metal ortalama bir bıçak şeklini aldıktan sonra, tesviyesi yapılıyormuş. Ardından sığır boynuzundan sap hazırlama geliyormuş. Sapın bıçağa perçinlenerek montesinden sonra da süslemesi yapılıyormuş. Sap küçük boncuklarla işleniyormuş. Anlatırken kolay tabii, Tanju Usta bu işlerin hepsini en başından en sonuna kadar kendi yapıyor, çırak sorunu bu sektörde de var. Ama oğlu okul dışı zamanlarda kendisine yardımcı oluyor. İlgisi var babasının yaptığı işe. Büyük olasılıkla altıncı kuşak usta yetişiyor şimdilerde.
Tanju Usta ocakta metali döverken sohbetimize devam ediyoruz. Boynuzu işlemek diyor , metali işlemekten daha zahmetli.
Tanju Usta sessiz bir insan. Kelimeleri idareli kullanıyor. İşine odaklanmış durumda. Metal parçası bir ocaktaki ateşe giriyor, bir örsün üstüne geliyor. Farklı bir hal var ortamda. Ateşin büyüleyiciliği bir yana, insan evladının tarihin başından beri metale aynı yöntemle, yani ateş sayesinde şekil veriyor olmasını hatırlamak ve bizim şu anda buna tanıklık ediyor olmamız içimizde değişik duyguların uyanmasına neden oluyor. Konuşmaktansa çekicin örs üzerindeki sesini dinlemek, ateşte kor haline gelen metale bakmak ve düşünmek doğrusu ya bize de daha zevkli geliyor. Galiba Usta'yı anlıyoruz o sırada.
Elektriksiz kol gücüyle çalışan matkap
Usta dakikalarca metali şekillendirmek için dövüp dururken hiç bunaldığınız olmadı mı , çekici bir tarafa örsü bir tarafa fırlatıp çekip gitme isteği falan diye soruyoruz. Büyük bir şaşkınlıkla baktı yüzümüze. Hiç olur mu öyle şey dedi. Ben işim olmadan yaşıyamam diye de ekledi. Dile kolay bir ömür bu işi yapmış Tanju Usta, sürekli ayakta ve üstelik bir günde ancak bir bıçak üreterek!
Hiçbir dönem stok yapacak zaman olmamış. Yani bu atölyeye gidip de bıçak almak istiyorum, çeşitlerinizi görebilir miyim gibi bir şey yok. Kızıklı İşi bıçağa sahip olmak istiyorsanız, sıraya gireceksiniz ve bekleyeceksiniz.
Sapa boncuk işleme
Sap yapımında kullanılan sığır boynuzları
Taşlama Makinesi
Taşlama makinesi ve çok sert bir malzeme olan sığır boynuzunun kaba yontulmasında kullanılan makine dışında, kas gücü harici bir enerji kaynağı kullanılmayan bu atölye sanki geçmiş bir zamana götürüyor insanı. Ve aynı zamanda böyle de olabiliyor işte dedirtiyor. Biz Tanju Usta'yı tanımaktan ve yaptığı işe tanıklık etmekten ziyadesiyle keyif aldık. Bir gün yolunuz o taraflara düşerse ziyaret edin bu dükkanı deriz.
